To największe święto dokumentu. Ta edycja odbywa się pod hasłem: zobacz, czy rozumiesz świat, i czy świat rozumie ciebie. Przed nami niezapomniane seanse filmowe, spotkania, rozmowy, a wszystko będzie się kręcić wokół życia i problemów współczesnego świata. Większa część filmów pokazywana jest w Polsce premierowo. Nie przegapcie tego wydarzenia.
Już 10 maja w największych miastach w Polsce: w Warszawie, Bydgoszczy, Gdyni, Katowicach, Wrocławiu i Lublinie, będzie można zasiąść wygodnie w salach kinowych i oddać się oglądaniu najlepszych dokumentów nakręconych przez światowych reżyserów. Festiwalowe tytuły podzielone są na kilka sekcji, tym razem mamy wiele nowych, ciekawych propozycji, między innymi sekcję „Czwarte oko” pod patronatem oko.press, w której obejrzymy filmy poświęcone zaangażowanemu dziennikarstwu. W tej sekcji do obejrzenia świetny dokument „Kto zabił sekretarza generalnego ONZ?” („Cold Case Hammarskjöld”), nagrodzony za reżyserię w Sundance, film Madsa Brüggera, znanego z charakterystycznej metod pracy filmowej – „performatywnego dziennikarstwa”. Inną nową propozycją jest sekcja „Moda dla ludzi” w której do obejrzenia są dokumenty: „Jean Paul Gaultier. Szyk i krzyk”, „Yves Saint Laurent: ostatnia kolekcja” oraz „Halston” dokument o Roy’u Halstonie Frowick’u. Filmy o robotach, robotyce i relacjach między maszyną, a człowiekiem rządzą sekcją „Science non-fiction”. Oprócz tego do obejrzenia dokumenty poświęcone sztuce, psychologii, architekturze, środowisku, podróżom, sportom.
Na co się wybierzemy?
1/ Kraina miodu/ reż. Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska/Macedonia Północna/2018/87 min.
50-letnia Hatidze mieszka z chorą matką w opustoszałej macedońskiej wiosce bez dróg, prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły i jest ostatnią z linii niezależnych pszczelarzy, którzy sprzedają miód w małych partiach. Handluje nim w najbliższym mieście, oddalonym od jej domu o cztery godziny drogi. Codziennie chodzi po zboczu wzgórza, aby sprawdzić swoje ule. Kocha pszczoły, zaklina je śpiewem, delikatnie manewrując plastrami miodu bez kombinezonu, siatki na twarzy lub rękawiczek. Żyje tradycyjnie, w zgodzie z naturą. Jednak pewnego dnia do jej okolicy wprowadza się wielodzietna rodzina. W jej życie wkradają się wrzeszczące dzieci, ryczące krowy i silniki.
Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale traktują miód i pszczoły zgoła inaczej. Tradycję zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Hatidze czuje, że to, czego nie da się zmienić, należy zaakceptować. Jednak nowi przybysze mogą poważnie zagrozić jej życiu oraz ulom, które posiada. Film ukazuje zanikającą tradycję szacunku do pszczół i traktowania ich jak partnerów, a nie poddanych człowiekowi niewolników produkujących miód. Pięknie sfilmowana opowieść daje nadzieję na zmianę komercyjnego nastawienia człowieka do pszczół i natury.
2/ Cała przyjemność po stronie kobiet/ reż. Barbara Miller/Szwajcaria, Niemcy/2018/97 min.
Czego pragnie kobieta? Kim jest kobieta? – to jedne z najczęściej dyskutowanych tematów we współczesnej kulturze. Jednak odpowiedź jest o tyle paradoksalna, że w zdecydowanej większości udzielają jej mężczyźni. Dlatego też wciąż istnieje przyzwolenie na kulturę gwałtu, podrzędność kobiet w strukturach władzy największych religii, przekonanie o obsceniczności wizerunku waginy w przestrzeni publicznej (wobec całkowitej neutralności penisa) czy instytucję obrzezania kobiet. Na całym świecie miliony kobiet są wciąż okaleczane, gwałcone, molestowane czy karane, bo to mężczyźni decydują w ich imieniu. Dlatego reżyserka oddaje głos kobietom.
Rokudenashiko, japońska artystka, staje przed sądem za wydruki 3D swojej waginy. Deborah Feldman, ucieka wraz ze swoim synem z ortodoksyjnej społeczności chasydów na Brooklinie, by móc decydować o swoim losie. Leyla Hussein prowadzi w Londynie warsztaty dla sudańskich kobiet, by uświadomić im piekło, na jakie skazują swoje córki. Doris Wagner opowiada o molestowaniu przez księdza. Vithika Yadov uświadamia młodych Hindusów o kobiecej przyjemności seksualnej. Te kobiety wypowiedziały posłuszeństwo patriarchatowi.
3/ Donbas/ reż. Siergiej Łoźnica/Niemcy, Ukraina, Francja, Holandia, Rumunia/2018/110 min.
Akcja filmu rozgrywa się w Donbasie, wschodnim regionie Ukrainy, kontrolowanym przez liczne grupy przestępcze. Trwa wojna hybrydowa – konflikt pomiędzy ukraińską armią zasilaną ochotnikami a bojówkami separatystycznymi wspieranymi przez rosyjskie oddziały. Koszmar staje się udziałem ludności cywilnej. Z drugiej strony toczy się codzienne życie, a przez ekran przewija się galeria postaci: roześmiana młoda para, skonfundowany niemiecki dziennikarz, którego służby kontrolne biorą za faszystę, czy okradziony właściciel luksusowego auta.
Siergiej Łoźnica („Łagodna”, „We mgle”, „Szczęście ty moje”) w swoim najnowszym filmie fabularnym w hipnotycznym, pełnym groteski stylu zabiera nas w podróż przez Noworosję – państwo-widmo, w którym żołnierze nie wiedzą, kto nimi dowodzi, a sąd odbywa się na ulicy w postaci publicznych linczów. Tu propaganda uchodzi za prawdę, wojna za pokój, a nienawiść deklarowana jest jako miłość. Jedynym sposobem na przeżycie jest śmiech… Film został nagrodzony za najlepszą reżyserię w sekcji Un Certain Regard na Festiwalu Filmowym w Cannes.
„Donbas” to opowieść o człowieczeństwie i cywilizacji w dobie postprawdy i fake newsów. O każdym z nas.
4/ Daleka podróż za jeden uśmiech/ reż. Patrick Allgaier, Gwendolin Weisser/Niemcy/2017/127 min.
Wiosną 2013 roku Gwen Weisser i Patrick Allgaier spakowali plecaki i wyruszyli w długą podróż dookoła świata. Z rodzinnego Freiburga para spontanicznie wybrała się na Wschód. Pojechali autostopem przez Bałkany do Moskwy, następnie do Azji Centralnej Kaukazu, Iranu, Pakistanu, Indii, Nepalu, Chin i Mongolii. Spali głównie w małym namiocie, z dala od miast. Gdy w Irkucku, po dwóch latach podróży okazało się, że Gwen jest w ciąży, zdecydowali się popłynąć do Meksyku. To tam kupili stary autobus VW, który zamienili w mały dom, a po urodzeniu syna spowolnili rytm podróży. Spędzili rok w Ameryce Środkowej, pracując nad projektami, a potem wrócili do domu.
Mimo że posiadali bardzo skromny budżet, przez cztery lata pokonali 97 000 kilometrów, przemieszczając się 667 różnymi środkami transportu. Każdy pojazd tworzył nową historię, nowe spotkanie z drugim człowiekiem, którego nie można było przewidzieć i zaplanować. Celem podróży było nawiązanie bezpośredniego kontaktu z miejscowymi, co okazało się interesującym i wzbogacającym doświadczeniem. Film zapisem spontanicznej podróży, która otwiera na świat, uczy tolerancji i buduje międzykulturowe mosty.
5/ Pj Harvey. A dog called money/ reż. Seamus Murphy/Irlandia, Wielka Brytania/2019/92 min.
Dziecko z ciekawością przyciska twarz do okna samochodu, w którym siedzą brytyjska artystka PJ Harvey oraz współpracujący z nią, wielokrotnie nagradzany irlandzki fotoreporter i filmowiec Seamus Murphy. Znajdują się w Kabulu w Afganistanie, jednym z trzech miejsc, do których podróżują. Pozostałe to Kosowo i biedne dzielnice Waszyngtonu. PJ Harvey szuka inspiracji, zbiera wrażenia, kolekcjonuje słowa, obserwuje, słucha i przyswaja. Jej myśli słychać z offu. Murphy to wszystko nagrywa. Tworzą kronikę obcego człowieka, którego uważne spojrzenie skierowane jest na rzeczywistość codziennego życia w miejscach, które odwiedza i poznaje.
Każda chwila stanowi potencjalną okazję do napisania nowej piosenki, znalezienia dobrego tytułu lub rytmu. Inspiracja zamienia się w poezję, która daje początek piosenkom z albumu „The Hope Six Demolition Project”. Po powrocie do Londynu PJ Harvey nagrywa te utwory ze swoim zespołem w specjalnie zaprojektowanym studiu pod Somerset House w Londynie, które służy jako rodzaj peep show, pozwalającego publiczności obserwować przez lustro weneckie cały proces twórczy. Film to swobodny wizualny kolaż, który odkrywa potencjał twórczy PJ Harvey oraz sposób, w jaki pracuje i zdobywa inspirację.
6/ Pod ostrzałem/ reż. Chris Martin/Wielka Brytania/2018/93 min.
12 lutego 2012 roku legendarna korespondentka wojenna „The Sunday Times” Marie Colvin i fotograf Paul Conroy pojechali do spustoszonej wojną Syrii, aby udokumentować los cywilów uwięzionych w oblężonym przez syryjską armię mieście Homs. Misja zakończyła się tragicznie. Z wyprawy wrócił tylko Conroy. Film opowiada, co stało się z parą przyjaciół podczas jednej z najbardziej dramatycznych dziennikarskich wypraw czasów Arabskiej Wiosny. Poznajemy też kluczowe wydarzenia wojennej tragedii, jaka rozegrała się w Syrii.
Ich wyprawa przypomina podróż do piekła, która zakończyła się dramatyczną ucieczką Conroya z miasta. Obrazy zniszczeń wojennych w Syrii, połączone z nigdy wcześniej niepublikowanym materiałem archiwalnym z wyprawy podkreślają tragiczny wymiar tej podróży. Pełna bohaterstwa i odwagi wyprawa pokazuje, do jakiego stopnia wojna dotyka zarówno niewinnych syryjskich cywilów, jak i dziennikarzy, którzy chcą o niej opowiedzieć. Film powstał na podstawie książki „Under the Wire” Paula Conroya.
7/ Varda według AGNÈS/ reż. Agnès Varda/Francja/2019/115 min.
Agnès Varda, legenda kina, autorka m.in. „Cléo od piątej do siódmej”, „Szczęścia”, „Stworzeń”, laureatka Złotego Lwa festiwalu w Wenecji za „Bez dachu i praw”. Jej „Twarze, plaże”, pokazywane na 15. Festiwalu Filmowym Millennium Docs Against Gravity, wypełniały sale po brzegi i były nominowane do Oscara, a ona sama odebrała złotą statuetkę za całokształt twórczości. Informacja o śmieci w marcu tego roku 90-letniej ikony kina, prekursorki Nowej Fali, zaskoczyła wszystkich. Najnowszy i niestety ostatni film mistrzyni „Varda według Agnès” ukazuje jej doświadczenia jako reżyserki i jest zaskakującym podsumowaniem jej pracy i stylu, który ewoluował przez dziesięciolecia.
Nie jest to typowy filmowy autoportret. To raczej zbiór kontemplacyjnych komentarzy Vardy do jej życia i pracy jako reżyserki, fotografki, instalatorki, prezentowany w sposób nieciągły, wzbogacony rozmowami ze współpracownikami. Varda opowiada o inspiracjach, filmach, fotografiach, instalacjach i obrazach, zdradzając kulisy ich powstania. Przedstawia się jako zbieraczka, która kolekcjonuje obrazy otaczającego świata i przetwarza je w nowatorski sposób. Na idei kolażu oparła zresztą swoją karierę artystki wizualnej. Od zawsze fascynowała się realizmem dokumentalnym, a także zestawieniem fikcyjnych obrazów z rzeczywistością.
W filmie Varda wspomina też o życiu osobistym, mężu Jacques’u Demy’m i lękach, jakie jej towarzyszyły przez całe życie. Przyznaje, że jej praca, twórczość filmowa i eksperymentalna, jest pragmatyczna, dynamicznie reagująca na otaczający świat. Uznana za pionierkę współczesnego kina feministycznego, przez ostatnie lata stała się symbolem idei samorealizacji i aktywności w późnych lata życia.
16. Festiwal Filmowy Millennium Docs Against Gravity odbędzie się 10-19 maja w Warszawie, Wrocławiu i Lublinie, w Gdyni w dniach 15-24 maja, w Katowicach 12-19 maja, w Bydgoszczy 11-19 maja. W Warszawie projekcje odbędą się w Kinotece, Lunie, Iluzjonie, Muranowie i Muzeum POLIN.
Więcej informacji i cały kalendarz wydarzeń znajdziecie na stronie:https://mdag.pl/16/pl/warszawa/homepage
Kulturalnie mon Amie 