Kulturalnie mon Amie

Modą zajął się dopiero po trzydziestce, i ubierał największe gwiazdy. To on zaprojektował kostiumy dla Jane Fondy do filmu „Barbarella”. Najczęściej kojarzony jest z modą space age i z metalicznymi sukienkami. Coco Chanel podobno nazywała go metal worker. Paco Rabanne zmarł w wieku 88 lat, pozostawiając swoją markę w rękach Puig i Julien’a Dosseny. 

Jego nazwisko szybko zapisało się na kartach historii mody. W sumie od jego pierwszego pokazu, który odbył się w 1966 roku i był zatytułowany „Twelve Unwearable Dresses in Contemporary Material”. Projekty Paco Rabanne zachwyciły Paryż. Nikt wcześniej nie konstruował sukienek z kawałków metalu, z aluminium, czy plastiku. Paco nie szył ich, łączył ze sobą poszczególne elementy, sklejając je ze sobą lub używając metalowych oczek. Na dodatek Paco do pokazu wybrał modelki o różnych kolorach skóry, które pewnie kroczyły po wybiegu przy dźwiękach muzyki – do tej pory ubrania „prezentowało się” klientom i dziennikarzom. Prezentacja Rabanne to był pokaz, który zapowiadał duże zmiany w modzie. 

Tuż po tym pokazie, Paco wpadł na jeszcze jeden rewolucyjny pomysł. Zaczął sprzedawać swoje sukienki w zestawach „zrób to sam”, w których kupujący mógł znaleźć elementy do wykonania sukienki i instrukcję jak to zrobić. Z rosnącą popularnością marki, ten pomysł poszedł jednak w zapomnienie. 

Projektant urodził się w 1934 roku hiszpańskim San Sebastián jako Francisco Rabaneda-Cuervo. Nie mieszkał w Hiszpanii długo, bo już jako nastolatek wyemigrował do Francji. Tu podjął studia. Wybrał architekturę na Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts. Zawodowo zajął się jednak tworzeniem biżuterii i bardzo dobrze sobie radził. Jego projektami interesowali się Hubert de Givenchy, Nina Ricci, Philipe Venet, czy  Cristóbal Balenciaga. 

Kiedy postanowił przerzucić się na projektowanie ubrań, nie zrezygnował ze starych pasji – architektonicznie precyzyjne konstrukcje wykonywał z metalu. Jego najbardziej znane sukienki to właśnie te stworzone z metalowych płytek, łączonych w różne fasony. Można je nazwać biżuteryjnymi sukienkami. Przybierał je koralikami z kryształów, kamykami, piórami, ozdobami z plastiku czy celuloidu. „Sukienki Rabanne istnieją gdzieś między modą, a sztuką” – pisały magazyny dla kobiet. 

W wywiadzie opublikowanym w „Marie Claire” w roku 1978, Paco Rabanne mówił: „moje ubrania to broń przeznaczona dla amazonek.” W innych wypowiedziach podkreślał, że aby być projektantem i tworzyć, trzeba być odważnym, trochę bezczelnym i szokującym.

„To on wymyślił futra z tkanin dzianinowych, on stworzył płaszcz przeciwdeszczowy ściśle przylegający do ciała” oraz sukienki z torsem inspirowanym afrykańską maską. Jego projekty okazały się nie tylko nowe i świeże, ale też pożądane. Do jego pierwszych wielbicielek należała Peggy Guggenheim, jedna z największych mecenasek sztuki. Peggy lubiła wszystko, co było nadzwyczajne i piękne. 

Rabanne, podobnie jak  André Courrèges, Pierre Cardin, czy Emanuel Ungaro, inspirował się erą kosmiczną. Wyścig, kto pierwszy poleci w kosmos i kto pierwszy postawi nogę na księżycu, rozpalał wyobraźnię wszystkich. Nic dziwnego, że projektanci chętnie sięgali po inspiracje lotami w kosmos. Futurystyczne projekty Paco Rabanne świetnie wpisały się w ten trend. 

Projekty Paco Rabanne były wyjątkowe, dlatego gwiazdy chętnie je wybierały. W jego kombinezonach można było zobaczyć pozującą Brigitte Bardot, czy Françoise Hardy. Dla Hardy Paco stworzył prawdziwą perełkę – złoty kombinezon zdobiony diamentami. Mankamentem tego cuda była waga – strój ważył całe dziewięć kilogramów, co nie zniechęciło wcale Hardy, która wielokrotnie w nim pozowała do zdjęć. 

Z modelkami w strojach od Paco Rabanne lubił się też fotografować Salvador Dalí. Artysta mocno przyjaźnił się z projektantem. To Dali namówił Paco, aby nie porzucał rysowania. Rabanne kochał rysować i nigdy nie przestał, mimo że projektowanie pochłaniało bardzo dużo jego czasu. Dali był jedyną osobą, która oglądała dzieła Paco. W 2005 roku projektant zorganizował wystawę, na której zaprezentował swoje rysunki publicznie po raz pierwszy. Chciał, żeby świat się nimi zachwycił, a bał się, że może to być ostatnia szansa.

Wracając do sukienek, to były one zabójczo odważne i odkrywały sporo ciała. Krótkie minispódniczki, topy odsłaniające brzuch, biżuteryjne staniki, kusiły na pokuszenie. Prasa i krytycy, zdawali się tego faktu nie zauważać, większość z nich rozpisywała się o niecodziennych materiałach wykorzystywanych przez Rabanne i o jego technice łączenia ich w piękne sukienki. New York Times pisał, że Paco jest głosem prosto z Paryża, a swój artykuł zatytułował: „Zestaw do szycia: metal i kable”. 

Rabanne nie był nieśmiały, chętnie się pokazywał i wypowiadał. Chętnie się fotografował z modelkami pozującymi w jego projektach. „Pamiętajcie, że projektant musi być trochę bezczelny” – powtarzał wielokrotnie. Nie tylko jego projekty były odważne, ale historie, które opowiadał też. Te najbardziej zadziwiające przeszły do historii. Paco opowiadał w nich o swoich przeszłych życiach, i o tym jak podróżował z Ziemi na planetę Altair, żeby stworzyć tam cywilizację. „I to było 78 tysięcy lat temu” – mówił. Przez tę historię towarzystwo nadało mu ksywkę Wacko Paco. Nie dajcie się jednak zwieść, Rabanne był człowiekiem, który mocno stąpał po ziemi. Inspiracji nie szukał w przeszłości, czy odległej przyszłości, czerpał z tego, co akurat było na czasie i było modne. Interesowały go zarówno loty kosmiczne, jak i ruchy emancypacyjne. „We Francji w latach ’60 mieliśmy takie same ruchy na rzecz kobiet, jak w Stanach. W Europie kobiety też okazały się wojowniczkami, to był czas kiedy chciały emancypacji, wolności i równości. Moje metaliczne zbroje były niezbędne w tym czasie” – powiedział dziennikarce Vogue w 2002 roku.   

W 1968 roku Paco dostał szansę, żeby wyekspediować w swojej zbroi kobietę – wojowniczkę na ratunek Ziemi. Stworzył kostiumy do filmu „Barbarella”, z Jane Fondą w roli głównej. W metalicznym kombinezonie Fonda miała uratować świat. Kostiumy Rabanne były piękne i seksowne, zupełnie inne od tych, które wtedy można było oglądać na ekranach kin. To również dzięki nim bohaterka Fondy zyskała taką popularność. 

Paco był innowatorem w projektowaniu, ale też w biznesie. W 1969 roku postanowił stworzyć swoje perfumy. Nazwał je Calandre. Zapach szybko stał się bestsellerem, przynosząc projektantowi duże zyski. Nie każdego stać na sukienkę od francuskiego projektanta, ale na flakonik perfum już tak. W 1979 roku pojawił się zapach Métal, który Rabanne stworzył specjalnie dla kobiet „które kochają metaliczne akcesoria”. 

Co zaskakujące, Calandre można kupić i dziś. Perfumy są połączeniem mocnych i ciepłych zapachów z kwiatowym twistem. W bazie czuć drzewo sandałowe, piżmo, bursztyn, wetywerię i mech dębowy. Nuty głowy należą do bergamotki. W sercu czuć róże, konwalie, irysy, hiacynty, czy jaśmin. Najlepiej się sprzedają jednak nowsze zapachy marki, takie jak Olympea, Invictus, czy Fame. Rabanne ma dziś bardzo dużą ofertę perfum, która jest mocnym filarem marki. 

Paco Rabanne po trzydziestu latach w modzie, odszedł na emeryturę w 1999 roku. Swoją markę odsprzedał i pozostawił w dobrych rękach. Od tego momentu był raczej cichym obserwatorem. W 2010 roku odebrał honorowe odznaczenie od francuskiego rządu – Legion d’Honneur, za zasługi dla świata francuskiej mody. 

Ostatnie lata, kiedy na stanowisku głównego projektanta domu mody Rabanne zasiadł Julien Dossen’a, musiały być dla Paco wyjątkowe. Dossena chętnie wraca do historycznych projektów, tłumacząc je na język współczesności. Na czerwonych dywanach znów można zobaczyć sukienki z metalowych płytek, które lata temu podbiły Paryż, a później świat.